اُردو ءَ بہ وان :

گمان کنگ بیت آیوکیں دور ءَ گوشت ءُ پوست ءِ  انچیں انسان جوڑ کنگ بیت کہ گندگ ءَ انچائیں انسانانی پیم ءَ بنت بلے مارشت ءُ چاگردی بستار ءَ آھانی کرد مشینی بیت ، آ وتی واھندانی پرمان ءِ سر ءَ چوش بندگ [ غلام ] ءَ کار کن اَنت ۔

اے ھیال ایوک ھیالے بیت یا آیوکیں دور ءَ راستی ءِ جامگ ءَ پوش اِیت ، ٹک ءَ ٹک گْوشگ گْران اِنت ۔ پرچا کہ ایشی ءِ انسانی چاگرد ءِ سر ءَ بے وڑیں اسرمندی ھم بوت کن اَنت ۔

 زندگی ءِ ھمک ادار ءَ ترمپ ءَ ترمپ ءَ نوشگ ءُ چر آئی ءَ وتی بالاد ءِ وشنود کنگ ھریکے ءِ وس ءَ نہ اِنت ، پہ ایشی ءَ زندگی ءِ سرپد بوگ ھژدری اِنت ۔ ناچ ءُ سوبت ، ورگ چرگ ءُ ترءُ تاب اگاں پہ زندگی ءِ تام چشی ءَ سنچمندیں جھد [ شعوری کوشش ] اَنت گڑا انسانی ذھن وشبوئیں پل ءَ سْرپ اِیت بلے اگاں اے پہ پرمانداری بہ بنت گڑا انچوش بیت کہ چی یے ایوک چَہ برز ءَ دنز چنڈگ بہ بنت ، چَہ تہ ءَ آئی ءِ سر ءَ ھچ رنگیں اسرمندی نہ بیت ۔ بزاں  اے بود پہ پُرت ببا دیگ ءِ بسات اِنت پرچا کہ اے وشنوشی ءِ ھما نھاد دیگ بیت آ پدا ھما واجکار  ءِ کیسگ ءَ روت ، پرچا کہ ورگی آپ ءَ بہ گر داں کپون [ کفن ] ءَ دُرساں ھمے یکیں شرکت جوڑ کنت ، کہ آئی ءِ کاردار شاھکاریں انسانی ربوٹ اَنت ۔

    مئے چاگرد ءَ انچیں مردم باز اِنت ۔ انگریزی گپ ءَ دارگ نہ بنت ، روتاک وان اَنت ،ٹی وی چار اَنت ءُ مراگشانانی تہ ءَ دانشمندیں گپ جن اَنت ، بلے آھانی زانشتی بستار کدی کچ کرتگ ؟ آ چَہ ھما سیمسر ءَ دیم گْوزگ ءِ بِھ جھد نہ کن اَنت ، ھمود ءَ کہ بند اِش گشینگ بوتگ اَنت ۔

کے اِنت چَہ درساں ھوشیار ءُ بلد ؟ لشکرءِ سالار ، سپریم کورٹ ءِ جج یا ملک ءِ سرمستر؟

جنرل ،  ''جی واجہ '' گْوشگ ءُ اش کْونگ سوج دیگ بوتگ ؟   
جج ، چم بستگ ءُ دست ءَ شاھیم اِنت ئِ ے ؟
یا
کارمستر ، آئی ءِ دست لشکر، پاد پارلیمان ، سر '' کارراھبند '' [ آئین ] ءُ سینگ باپاریاں ءَ مُھرداشتگ؟

کم ءُ گیش دنیگت بوتگیں ساڑا ءِ ھساب ءَ ھرسئیں ریاست ءِ ارزشمندیں پلپا [ ستون ] گْوشگ بنت '' دادگاہ [ عدلیہ] ، راھبندان [ مقننہ ] ءُ  چارگزاری [ انتظامیہ ] '' ، دادگاہ بزاں جج ، لشکر بزاں راھبند پرینوکیں ادارہ ، کارمستر [ صدر ] چارگزاری مستر ۔

ھزارھاں سال پیش ، سینوھا کہ چَہ پیگمبر موسی ءَ کساس [ چَہ وت کرتگیں ] سئے یا چار سد سال پیش مصری فرعونے ءِ طبیب ءُ مژگ ءِ بربینی [ سرجن ] اَت ، آئی ءِ ھیال ھم ھمے بوتگ کہ اد ءَ چوں ءُ چیا گْوشگ ءِ گنجائش نیست ۔

''  نیزگارانی نادراھیانی ھمپاس [ طبیب ] ءِ شیوار ءُ بودناکیں بچ '' سینوھا '' وھدے لب دیگ ءَ پد ھما زمانگ ءِ مستریں میڈیکل یونیورسٹی دارالحیات طبس مصر ءَ پہ وانگ ءَ گچین بوت ، آئی ءَ اولی درونت ھمے دیگ بوت کہ چَہ وتی مُک ءَ پرچا ءِ جست ءَ گْوج ، وتی سمابور ءَ مُھر پاھند بہ کن داں کہ '' پرچا '' ءِ سیمسر ءَ رست مہ کنت ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ توری آپ ءَ آزمان ءِ نیمگ ءَ تچگ ءَ بہ گند اِیت ، روچ ءَ روزرد ءِ نیمگ ءَ درکپگ ءَ یا ھاوندازادگ [ فرعون ] ءَ انچائیں مردمانی رنگ ءَ چَہ درد ءُ دوراں چیھال جنگ ءَ ۔''

[ بہ وان ، اُردو نوشتانک ، غلام کو جب غلامی کا احساس ہوا ]

بزاں چَہ ھزارھاں سالاں انسان ھما بندگی ءِ بگیرءَ سینوھا ، سقراط ءُ غلام محمد بیان جھد کنگ ءَ اِنت ،آ بندگی ءِ بلم دنیگت آدم ذات ءِ گٹ ءَ اِنت ۔

زمانگ ءَ انسان ءِ بندگ جوڑ کنگ انچائیں کارے اَت ، سقراطیانی سرمتابی ءَ پد ایشی ءَ گوں چالاکی وتی وڑ بدل کرت ءُ نوں ایڈز ءِ وائرس ءِ پیم ءَ سقراطی پوشاکانی تہ ءَ کار کنگ ءِ جھد ءَ اِنت ۔ گپ زانشتی ، سقراطی کتابانی بلے کار، بندگی ءُ بندگداری ۔

پہ گپ ءِ سرپد بوگ ءَ وتی چاریں نیمگ ءَ تالانیں سیکریٹری ءُ گارگسی کارمنداں سیل بہ دئے اِت ، چَہ اے نویس اِتگیں گپاں گیشتر زان اِت ۔

شیخ سعدی ءَ چَہ سداں سال پیسر گْوشتگ :

علم چندانکہ بیشتر خوانی
چون عمل در تو نیست نادانی

نہ محقق بود نہ دانشمند
چارپائی بر اُو کتابی چند

آن تھی مغز را چہ علم وخبر
بر او ھیزم است یا دفتر

رجانک ؛

زانش اے نہ اِنت کہ باز بے وان ئے
وھدے کہ ترا کارپد نیست ، نزانتکارے ئے

 نہ پولکار بوت ئے نہ دانشمند
دلوت ، ستر آَئی ءِ سر ءَ کتاب بہ لڈ

آ ھورک مژگ چی زانت
آئی ءِ سر ءَ دار اَنت یا کتاب